Ο Καβάφης για την τρίτη ηλικία

Δύο ποιήματα του Κ.Π.Καβάφη για τη γεροντική ηλικία κέντρισαν το ενδιαφέρον μας και θελήσαμε να τα σχολιάσουμε. Η γεροντική ηλικία, λοιπόν, ιδωμένη μέσα από την κριτική σκοπιά της γενιάς του '98. 

Ας παραθέσουμε πρώτα τα ποιήματα:

                    Πολύ σπανίως

 

Είν’ ένας γέροντας. Εξηντλημένος και κυρτός,
σακατεμένος απ’ τα χρόνια, κι από καταχρήσεις,
σιγά βαδίζοντας διαβαίνει το σοκάκι.
Κι όμως σαν μπει στο σπίτι του να κρύψει
τα χάλια και τα γηρατειά του, μελετά
το μερτικό που έχει ακόμη αυτός στα νειάτα.

Έφηβοι τώρα τους δικούς του στίχους λένε.
Στα μάτια των τα ζωηρά περνούν η οπτασίες του.
Το υγιές, ηδονικό μυαλό των,
η εύγραμμη, σφιχτοδεμένη σάρκα των,
με την δική του έκφανσι του ωραίου συγκινούνται.

             Η ψυχές των γερόντων

Μες στα παληά τα σώματά των τα φθαρμένα
κάθονται των γερόντων η ψυχές.
Τι θλιβερές που είναι η πτωχές
και πώς βαρυούνται την ζωή την άθλια που τραβούνε.
Πώς τρέμουν μην την χάσουνε και πώς την αγαπούνε
η σαστισμένες κι αντιφατικές
ψυχές, που κάθονται —κωμικοτραγικές—
μες στα παληά των τα πετσιά τ’ αφανισμένα.

Ακολουθούν τα σχόλιά μας:

 

Ο κύκλος της ζωής κλείνει.
Εξωτερική ασχήμια – εσωτερική πάλη με τον ίδιο τους τον εαυτό. (γέροι)
Σωματική κόπωση
Ψυχική κούραση
Μαριάννα Κ.

Τα δυο ποιήματα είναι πράγματι πολύ ρεαλιστικά. Και στα δυο διακρίνονται αυτή η μονόχνωτη και ουδέτερη ψυχολογική κατάσταση αλλά και η επιφανειακή φθορά τους. Προφανώς για να γράψει κάποιος για αυτή την ηλικία θα πρέπει να την έχει ζήσει γιατί τα ποιήματα φαίνονται πολύ ζωντανά και διαχρονικά. Αυτό που μου τράβηξε την προσοχή είναι που χαρακτήρισε τις ψυχές των γερόντων ως κωμικοτραγικές.
Λάζαρος Γ.

 

Προσωπικά πιστεύω ότι τα δυο ποιήματα έχουν το ίδιο νόημα, δηλαδή την αντίληψη του συγγραφέα για την τρίτη ηλικία. Και στα δυο μας παρουσιάζονται οι γέροι, που πλέον δεν μπορούν να διασκεδάσουν και να χαρούν τη ζωή όπως παλιά. Το καθένα προβάλλει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι αυτής της ηλικίας, καθώς και το πόσο άσχημα αισθάνονται γι’αυτό.

Κατερίνα Σ.

Το πρώτο ποίημα «Πολύ Σπανίως» μας μιλάει για έναν γέροντα που είναι κουρασμένος από τα χρόνια που έχουν περάσει και προσπαθεί να βρει καταφύγιο στο σπίτι του. Εκεί, θυμάται τα νιάτα του. Το δεύτερο ποίημα «Η Ψυχές Των Γερόντων» μας λέει για τους γέροντες που κάθονται και συνειδητοποιούν την κατάσταση όπου βρίσκονται και δεν θέλουν να χάσουν τη ζωή τους.

Ιωάννα Σ.

 

Τα δυο ποιήματα του Καβάφη αναφέρονται στην τρίτη ηλικία, το νόημα τους είναι περίπου το ίδιο και γενικά μας αναφέρουν ότι τώρα πια οι ηλικιωμένοι δεν μπορούν να περνούν τόσο καλά όσο παλιά λόγω ηλικίας.
Φίλιππος Σ.

Η γνώμη μου για τα δυο ποιήματα του Καβάφη είναι ότι αναφέρονται και τα δυο στους γέρους και ότι έχουν σχεδόν το ίδιο νόημα, δηλαδή ότι έχουν πια γεράσει, διότι τα χρόνια πέρασαν και δεν μπορούν πλέον να περάσουν καλά και να δραστηριοποιηθούν.

Δημήτρης Τ.

 

Στο ποίημα του Καβάφη «Η Ψυχές Των Γερόντων» μπορούμε να καταλάβουμε πως οι ψυχές των γέρων ανθρώπων είναι διχασμένες γιατί από τη μια, λόγω του γέρικου σώματος στο οποίο βρίσκονται, η ζωή τους γίνεται όλο και πιο βαρετή επειδή δεν μπορούν να κάνουν όσα έκαναν κάποτε, και από την άλλη, αγαπάνε τη ζωή τους ακριβώς για το ότι έχουν ζήσει τόσα πολλά. Στην πρώτη περίπτωση θέλουν η ζωή τους να τελειώσει επειδή ξέρουν ότι οι ωραίες στιγμές του ταξιδιού τους έχουν τελειώσει. Στην δεύτερη περίπτωση όμως θέλουν να ζήσουν όσο περισσότερο γίνεται για να θυμούνται όλα όσα έχουν περάσει και νιώσει. Δεν μπορούν όμως ούτε να κάνουν τη ζωή τους πιο ενδιαφέρουσα, ούτε να την κάνουν κρατήσει πιο πολύ για να την ξαναζούν στο μυαλό τους, Όπως τις χαρακτηρίζει και ο ποιητής είναι «θλιμμένες».
Ελπίδα Σ.